ASTROLOGY : રક્ષાબંધન ક્યારે છે ? 30 કે 31 ઓગસ્ટે !

ભદ્રાના કારણે આ વર્ષે રક્ષાબંધનની તારીખને લઈને મતભેદ છે.

હિંદુ ધર્મમાં રક્ષાબંધનના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ છે. રક્ષાબંધનનો તહેવાર દેશભરમાં ભાઈ-બહેન વચ્ચેના પરસ્પર પ્રેમના રૂપમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. રક્ષાબંધન પર, બહેનો તેમના ભાઈઓના કાંડા પર રાખડી બાંધે છે અને તેમના લાંબા આયુષ્ય અને સુખ અને સમૃદ્ધિ માટે ભગવાનને પ્રાર્થના કરે છે. બદલામાં, ભાઈ બહેનને તેના જીવનમાં આવનારી દરેક મુશ્કેલીથી બચાવવાની પ્રતિજ્ઞા લે છે. રક્ષાબંધન પર, બહેનો તેમના ભાઈઓના કપાળ પર તિલક લગાવીને આરતી કરે છે અને તેમને મીઠાઈ ખવડાવે છે. પછી ભાઈઓ તેમની બહેનોને ભેટ આપે છે.

રક્ષાબંધન ક્યારે છે ?

હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, રક્ષાબંધનનો તહેવાર દર વર્ષે શ્રાવણ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ વખતે શ્રાવણ પૂર્ણિમા તિથિ બે દિવસ એટલે કે 30 અને 31 ઓગસ્ટે પડી રહી છે, સાથે જ શ્રાવણ પૂર્ણિમા તિથિ પર ભદ્રાની છાયા રહેશે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, જ્યારે ભાદ્રાની છાયા હોય ત્યારે રક્ષાબંધનનો તહેવાર ક્યારેય ઉજવવામાં આવતો નથી. ભાદર કાળમાં બહેનોને ભાઈના કાંડા પર રાખડી બાંધવાની મનાઈ છે. ભદ્રકાળનો સમય ખૂબ જ અશુભ માનવામાં આવે છે અને આ દરમિયાન કોઈ પણ શુભ કાર્ય કરવામાં આવતું નથી. ચાલો જાણીએ કે રક્ષાબંધનના તહેવાર પર ભાદરનો પડછાયો કેટલો સમય રહેશે અને રાખડીનો તહેવાર ક્યારે ઉજવવો અને રાખડી બાંધવાનો શુભ સમય કયો હશે.

રક્ષાબંધન 2023 ની શુભ તારીખ :

વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર, આ વર્ષે શ્રાવણ મહિનાની પૂર્ણિમા તિથિ 30 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ સવારે 11 વાગ્યાથી શરૂ થશે, જ્યારે શ્રાવણ પૂર્ણિમા તિથિ 31 ઓગસ્ટના રોજ સવારે 07:07 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. પૂર્ણિમાની તિથિ બે દિવસની હોવાથી આ વખતે રક્ષાબંધનનો તહેવાર 2 દિવસ ઉજવાશે. જો કે રક્ષાબંધન પર પણ ભદ્રાનો પડછાયો રહેશે. આ વર્ષે ભદ્રાને કારણે રક્ષાબંધનની તારીખને લઈને મતભેદ છે.

રક્ષાબંધન પર ક્યાં સુધી રહેશે ભદ્રાનો પડછાયો?

આ વર્ષે રક્ષાબંધન ભદ્રાની છાયામાં રહેશે. હિંદુ પંચાંગ અનુસાર 30 ઓગસ્ટે ભદ્રા સવારે 10.58 વાગ્યાથી શરૂ થશે. જે રાત્રે 09:01 સુધી રહેશે.આ વર્ષે રક્ષાબંધનના દિવસે ભદ્રા પૃથ્વી પર વાસ કરશે, જેના કારણે ભદ્રામાં રાખડી બાંધવી શુભ રહેશે નહીં. બીજી તરફ શ્રાવણ પૂર્ણિમા 31 ઓગસ્ટના રોજ સવારે 07.07 કલાકે પૂર્ણ થશે. આ રીતે, 30 ઓગસ્ટે સવારે ભદ્રા શરૂ થાય તે પહેલાં રાખડી બાંધી શકાય છે અને 31 ઓગસ્ટે સવારે 07:07 પહેલાં રાખડી બાંધી શકાય છે.

રક્ષાબંધન ભદ્રા પૂંછ : 30 ઓગસ્ટ 2023 ના રોજ સાંજે 05:30 થી સાંજે 06:31 સુધી

રક્ષાબંધન ભાદ્ર મુખ : 30 ઓગસ્ટ, 2023 ના રોજ સાંજે 06:31 PM થી 08:11 PM

રક્ષાબંધન ભદ્રા સમાપ્તિ સમય : 30 ઓગસ્ટ 2023 રાત્રે 09:03 વાગ્યે

રક્ષાબંધન પર રાખડી બાંધવાનો શુભ સમય :

શુભ સમય શાસ્ત્રો અનુસાર રક્ષાબંધનનો તહેવાર શ્રાવણ મહિનાની પૂર્ણિમાની તિથિએ અને અપાર કાળમાં એટલે કે ભદ્રા વિનાની બપોરે ઉજવવો શુભ છે. પરંતુ આ વર્ષે 30 ઓગસ્ટે ભદ્રા આખો દિવસ રહેશે. ભદ્રામાં રાખડી બાંધવી અશુભ છે. આવી સ્થિતિમાં, 30 ઓગસ્ટ, 2023 ના રોજ 09.03 મિનિટ પછી રાખડી બાંધી શકાય છે. બીજી તરફ 31 ઓગસ્ટના રોજ સવારે 7 વાગ્યા પહેલા રાખડી બાંધી શકાશે.

જાણો ભદ્રા શું છે ?

ધાર્મિક ગ્રંથો અને શાસ્ત્રો અનુસાર, ભદ્રા શનિદેવની બહેન અને ભગવાન સૂર્ય અને માતા છાયાનું સંતાન છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર ભદ્રાનો જન્મ રાક્ષસોનો નાશ કરવા માટે થયો હતો. જ્યારે ભદ્રાનો જન્મ થયો, જન્મ લીધા પછી તરત જ તેણીએ આખા બ્રહ્માંડને પોતાનો વાસણ બનાવવાનું શરૂ કર્યું. આ રીતે જ્યાં પણ શુભ અને શુભ કાર્ય, યજ્ઞ અને અનુષ્ઠાન ભાદ્રાના કારણે કરવામાં આવે છે ત્યાં પરેશાનીઓ થવા લાગે છે. આ કારણથી જ્યારે ભાદ્રા હોય છે ત્યારે કોઈ શુભ કાર્ય કરવામાં આવતું નથી. ભદ્રાને 11 કરણોમાં 7મા કરણ એટલે કે વિષ્ટિ કરણમાં સ્થાન મળ્યું છે.

વૈદિક કેલેન્ડરની ગણતરી મુજબ ભદ્રા ત્રણ લોકમાં રહે છે. અર્થાત્ ભદ્રા સ્વર્ગ, પાતાળ અને પૃથ્વીમાં રહે છે. જ્યારે ચંદ્ર કર્ક, સિંહ, કુંભ અને મીન રાશિમાં હોય છે. પછી ભદ્રા પૃથ્વી પર રહે છે. જ્યારે ભદ્રા પૃથ્વીલોકમાં રહે છે ત્યારે ભદ્રાનું મુખ આગળની તરફ હોય છે. આવી સ્થિતિમાં આ સમય દરમિયાન કોઈપણ પ્રકારના શુભ અને શુભ કાર્ય કરવા પર પ્રતિબંધ છે. ભદ્રામાં કરવામાં આવેલ શુભ કાર્ય ક્યારેય સફળ થતું નથી. દંતકથા અનુસાર, રાવણની બહેને ભદ્રકાળમાં જ રાખડી બાંધી હતી, જેના કારણે ભગવાન રામના હાથે રાવણનો નાશ થયો હતો.

રાજેન્દ્ર ગુપ્તા,
જ્યોતિષ અને હસ્તરેખાશાસ્ત્રી