festival: મકર સંક્રાંતિ એ ભારતનો એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે, જે સૂર્યના મકર રાશિ માં પ્રવેશ કરતી વખતે ઉજવાય છે. આ તહેવાર શીતકાળના અંત અને નવી પાકની સિઝનનો આરંભ દર્શાવે છે. જ્યારે સૂર્ય એક રાશીમાંથી બીજી રાશીમાં પ્રવેશ કરે છે, તેને સંક્રાંતિ કહેવામાં આવે છે. આ પ્રમાણે, એક વર્ષમાં કુલ બાર સંક્રાંતિઓ થાય છે. જો સૂર્ય ધનુ રાશીમાંથી મકર રાશીમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે ઉત્તરાયણ શરૂ થાય છે.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!મકર સંક્રાંતિની કૃષ્ણકથા
મકર સંક્રાંતિથી જોડાયેલી દંતકથા હિન્દુ પુરાણોમાં જોવા મળે છે. કહેવામાં આવે છે કે મકર સંક્રાંતિ એ તે દિવસ છે, જ્યારે ભગવાન સૂર્ય મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે. આ દિવસથી સૂર્યની ઉત્તરીય યાત્રા શરૂ થાય છે, જે પૃથ્વી પર તાજગી અને આનંદ લાવે છે. હિન્દુ ધર્મગથાઓ મુજબ, આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુએ દૈત્ય સંકરાસુરને પરાજિત કરીને પૃથ્વીને પાપમુક્ત કરી હતી.
ભારતના વિવિધ પ્રદેશોમાં મકર સંક્રાંતિ જુદાં-જુદાં રીતોથી ઉજવવામાં આવે છે.
ગુજરાત અને રાજસ્થાન: અહીં મકર સંક્રાંતિ “ઉત્તરાયણ” તરીકે ઓળખાય છે. આ તહેવાર પતંગબાજી માટે પ્રખ્યાત છે, જ્યાં રંગબેરંગી પતંગો આકાશને સુશોભિત કરે છે. લોકો “તિલલાડુ” અને “મમરાના લાડવા” જેવી મીઠાઈઓ ખાઈને ખુશી માણે છે.
મહારાષ્ટ્ર: અહીં મકર સંક્રાંતિ પર “તિલગુલ” આપવાનું રિવાજ છે, જેમાં લોકો કહે છે “તિલગુલ ઘ્યાઃ, ગોડ ગોડ બોલા,” જે મીઠાશથી ભરેલી જીવનશૈલીનું પ્રતિબિંબ છે.
તમિલનાડુ: મકર સંક્રાંતિ “પોંગલ” તરીકે ઓળખાય છે. લોકો સૂર્ય દેવતાને નવાં પાક માટે આભાર વ્યક્ત કરે છે અને ખાસ ભોજન “પોંગલ” બનાવે છે.
પંજાબ: અહીં મકર સંક્રાંતિ “લોહરી” તરીકે ઉજવાય છે. ખેતરમાં પાક પાકવા માટે આ તહેવાર ખૂણાના લોકગીતો અને નૃત્ય સાથે ઉજવાય છે.
કર્ણાટક: મકર સંક્રાંતિ “ભોગી” તરીકે મનાય છે, જેમાં ઘરોની સાફસફાઈ થાય છે અને સૂર્ય દેવને સમર્પણ થાય છે.
સાંસ્કૃતિક અને સામાજિક મહત્વ
મકર સંક્રાંતિ માત્ર કૃષિ તહેવાર નથી, પરંતુ તે સાંસ્કૃતિક અને સામાજિક મહત્ત્વ ધરાવે છે. આ દિવસે લોકો એકબીજાને મીઠાઈઓ આપી તેમના વચ્ચેના પ્રેમ અને મીઠાશ વધારવા માટે પ્રયત્ન કરે છે. તહેવારની શુભ મંગલતા લોકોને નવાં સંકલ્પો માટે પ્રેરિત કરે છે. મકર સંક્રાંતિ એ પ્રકાશ અને આનંદનો તહેવાર છે. જીવનમાં નવી શરૂઆત કરવા માટે આ દિવસ શ્રેષ્ઠ છે. આ તહેવાર માનવજાતને એકતાના સૂત્રમાં બાંધી, કૃષ્ણકથા અને ભારતીય સંસ્કૃતિની વિશેષતા ઉજાગર કરે છે.
