India: ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO) એ આજે ફરી એકવાર ઇતિહાસ રચી દીધો છે. આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટા સ્થિત સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી આજે સવારે 8:54 વાગ્યે ઇસરોએ તેના સૌથી શક્તિશાળી રોકેટ LVM3-M6 ને સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યું છે. આ મિશન હેઠળ અમેરિકન કંપની AST સ્પેસમોબાઇલનો અત્યંત શક્તિશાળી ‘બ્લુબર્ડ બ્લોક-2’ ઉપગ્રહ અંતરિક્ષમાં મોકલવામાં આવ્યો છે. ઇસરોની વાણિજ્યિક શાખા ન્યૂ સ્પેસ ઇન્ડિયા લિમિટેડ (NSIL) માટે આ અત્યાર સુધીનું સૌથી ભારે અને મહત્વપૂર્ણ કોમર્શિયલ મિશન માનવામાં આવે છે.

મોબાઇલ કનેક્ટિવિટીમાં ક્રાંતિ: ટાવર વિના ચાલશે ફોન

આ મિશનની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે તે સેટેલાઇટ-ટુ-મોબાઇલ બ્રોડબેન્ડ સેવા પૂરી પાડશે. બ્લુબર્ડ બ્લોક-2 ઉપગ્રહમાં 223 ચોરસ મીટરનું વિશાળ એન્ટેના છે, જે પૃથ્વી પરના સામાન્ય સ્માર્ટફોન સાથે સીધું કનેક્ટ થઈ શકશે. આ ટેક્નોલોજીથી દુર્ગમ પહાડો, જંગલો કે દરિયાની વચ્ચે પણ મોબાઇલ ટાવર વિના હાઇ-સ્પીડ 4G અને 5G કનેક્ટિવિટી મળશે. સામાન્ય નાગરિકો હવે વિશ્વના કોઈપણ ખૂણેથી અવિરત વૉઇસ કૉલિંગ, વીડિયો સ્ટ્રીમિંગ અને હાઈ-સ્પીડ ડેટાનો લાભ લઈ શકશે.

‘બાહુબલી’ રોકેટની તાકાત

6,500 કિલોગ્રામ વજન ધરાવતા આ મહાકાય ઉપગ્રહને ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચાડવા માટે ઇસરોએ તેના સૌથી ભરોસાપાત્ર ‘બાહુબલી’ રોકેટ LVM3 નો ઉપયોગ કર્યો છે. 14 માળની ઇમારત જેટલી ઊંચાઈ ધરાવતા આ રોકેટે ઉડાન ભર્યાની માત્ર 15 મિનિટમાં ઉપગ્રહને પૃથ્વીથી 520 કિમી ઉપર સફળતાપૂર્વક સ્થાપિત કરી દીધો હતો. આ સફળતા સાથે જ વૈશ્વિક કોમર્શિયલ સેટેલાઇટ માર્કેટમાં ભારત અને ઇસરોનું કદ વધુ ઊંચું ગયું છે.

ઇસરો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલી આ લોન્ચિંગ પ્રક્રિયા અત્યંત ચોક્કસ અને ઝડપી હશે. રોકેટના પ્રક્ષેપણના માત્ર 942 સેકન્ડ એટલે કે અંદાજે 15 મિનિટમાં જ બ્લુબર્ડ ઉપગ્રહ રોકેટથી સફળતાપૂર્વક અલગ થઈ જશે. ઇસરો આ ઉપગ્રહને પૃથ્વીથી 520 કિમીની ઊંચાઈએ આવેલી ગોળાકાર ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત કરશે, જેનો ઢોળાવ 53 ડિગ્રી રાખવામાં આવ્યો છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયા દરમિયાન રોકેટના ત્રણ તબક્કા કામ કરશે, જેમાં શરૂઆતમાં સોલિડ મોટર્સ અને ત્યારબાદ લિક્વિડ એન્જિન કાર્યરત થશે. અંતે, અત્યંત જટિલ ગણાતું ક્રાયોજેનિક સ્ટેજ આ મહાકાય ઉપગ્રહને તેની ચોક્કસ ભ્રમણકક્ષા સુધી પહોંચાડવાનું અંતિમ કાર્ય પૂર્ણ કરશે.